Het was weer een opmerkelijke diplomatieke actie van de Amerikaanse president Donald Trump: zijn interesse in het kopen van Groenland. De Deense premier Mette Frederiksen reageerde daar nogal verbaasd op, net zoals de rest van de wereld, en dat was reden voor Trump om een bezoek aan Denemarken dan maar gewoon af te zeggen.
Hoewel we nu vreemd opkijken om het assertieve bod van Trump, zijn er in de geschiedenis vaker andere gebieden gewoonweg van een ander land gekocht. Of landen hebben er zelfs voor gekozen om de gebieden met elkaar te ruilen.
En het idee om Groenland te kopen is ook niet nieuw. Logisch, want de strategische ligging van het eiland is duidelijk en bovendien zijn er kostbare bodemschatten te vinden in het autonome gebied van Denemarken. Onder de Amerikaanse president Andrew Johnson werd er daarom in 1867 voor het eerste serieus gekeken naar de mogelijkheid om het gebied van de Denen te kopen. Heel ver kwam het uiteindelijk niet en verdere pogingen bleven uit tot Harry Truman in 1947 in totaal 100 miljoen dollar bood voor de aankoop van Groenland.
Dit zijn niet de enige voorbeelden van het aankopen van land. In de geschiedenis zijn meerdere landen flink gegroeid door een stapel met geld op tafel te leggen. Zoals in deze gevallen:
De VS groeide flink dankzij aankopen
De bekendste daadwerkelijke aankopen van gebied komen op het conto van Amerika. Het grootste gebied is de “Louisiana purchase”, waarbij het Franse koloniale gebied in Amerika werd aangekocht door de Verenigde Staten. Dit gebied is veel groter dan de huidige staat Louisiana en loopt van het noorden tot het zuiden in de Verenigde Staten. De “territory” werd in 1803 aangekocht van Frankrijk omdat Napoleon al genoeg zorgen op zijn bordje had en de overzeese gebiedsdelen graag van de hand deed.
Frankrijk was niet het enige land dat een stuk grondgebied verkocht aan de Amerikanen. Na de Krimoorlog overwoog Rusland dat ook te doen. Uiteindelijk werd het gebied dat we nu als Alaska kennen na de Amerikaanse Burgeroorlog in 1867 aangekocht. Niet zo gek dat men in datzelfde jaar ook op het idee kwam om Groenland te kopen, maar dat is er dus uiteindelijk nooit van gekomen.
In het zuidwesten van Amerika werden eerder ook al bedragen neergeteld voor land. Na een bestand met Mexico werd veroverd land in 1848 toegevoegd aan Amerika en een “vergoeding” betaald van 15 miljoen dollar. Meer een verovering dan een aankoop, maar omdat de geografie van het ingenomen gebied geen handige zuidelijke treinverbinding toestond werd enkele jaren later wel een veel kleiner stuk land aangekocht van Mexico. Deze “Gadsen Purchase” omvat een gebied dat nu binnen Arizona en New Mexico valt.
En hoewel de aankoop van Groenland dus – voorlopig – niet doorgaat, kocht Amerika ooit wel land van de Denen. In 1917 werden de eilandjes die “Deens West-Indië” vormden verkocht en officieel overgedragen aan de VS. De eilanden heten nu de “US Virgin Islands” en zijn een zelfstandig gebied dat geen deel uitmaakt van een van de Amerikaanse staten.
Nederland en België ruilden stukjes land
Naast land kopen kun je eenvoudigweg ook land ruilen. Dat gebeurt vooral als landen nogal in hun maag zitten met de grens. Het bekendste recente voorbeeld speelt zich af tussen Nederland en België.
In het grensgebied waren een paar kleine enclaves te vinden. Doordat de loop van de Maas na verloop van tijd gewijzigd was lagen er kleine schiereilandjes van het ene land in het andere. Die gebiedjes waren praktisch gezien onbestuurbaar, omdat ze voor de autoriteiten niet handig bereikbaar waren. Nadat er een lijk in het gebied was gevonden, maar de Belgen er nauwelijks konden komen was de maat vol. Uiteindelijk werd Nederland in 2017 zo netto een stukje groter.
Bangladesh en India losten een bestuurlijke hel op met een uitruil
Tussen India en Bangladesh speelde zich eerder deze eeuw nog een veel grotere uitruil af. Door allerlei verdragen en vroegere onduidelijkheden had Bangladesh in de vorige eeuw 71 enclaves binnen India en India zelf had maar liefst 102 enclaves binnen Bangladesh. Sinds de onafhankelijkheid van Bangladesh werd er al gesproken over een oplossing van deze bestuurlijke nachtmerrie.
Sommige enclaves bevatten zelfs weer andere enclaves en het grensgebied had zelfs één derdegraads enclave. Inderdaad, dat was een gebied van India binnen een enclave van Bangladesh dat binnen een Indiase enclave viel.
In totaal woonden er 37.000 mensen in Indische enclaves in Bangladesh en 14.000 mensen in Bengaalse enclaves aan de andere kant van de grens. Die mensen zagen zich gedwongen om hun identiteit te verhullen om zo bijvoorbeeld kun kinderen naar school te kunnen sturen.
Uiteindelijk viel in 2015 het doek voor de wirwar aan onbestuurbare gebiedjes en ruilen de landen de verschillende enclaves tegen elkaar. Er bestaat nu nog slechts één grote enclave van Bangladesh binnen het buurland India.
Lees meer over Donald Trump:
- 9 redenen waarom Donald Trump in 2020 de presidentsverkiezingen kan verliezen
- 9 redenen waarom Donald Trump in 2020 de presidentsverkiezingen kan winnen
- Zo ziet Donald Trumps dag eruit: veel vrije tijd, weinig slaap en geen ontbijt
- Een econoom die de opkomst van Trump in 2011 voorspelde, waarschuwt: de VS kan verworden tot een ‘kleptocratie’